تصرف عدوانی در ملک مشاع

تصرف عدوانی در ملک مشاع

یکی از دعاویی رایج امروزه دعوای تصرف و تصرف عدوانی در ملک مشاع می باشد. به طوری که می توان گفت یکی از رایج ترین دعاوی در دادگاها امروزه دعوای تصرف عدوانی می باشد.همانطور که می دانیم امروزه بسیاری ازاموال و املاک بین شرکا به صورت مشاع و مشترک می باشد.حال سوالی که ممکن است پیش بیاید این است که اگر یکی از شرکا یا حتی شخص ثالثی بدون اجازه در ملک مشاع تصرفی کند چه مجازاتی در پی خواهد داشت؟ یا نحوه بیرون کردن شخص از ملک به چه صورت می باشد؟

در این مقاله گروه حقوقی وکیل می خوام قصد دارد موارد لازم در مورد تصرف عدوانی در ملک مشاع را به شما توضیح دهد.

تصرف عدوانی در ملک مشاع چیست؟

قبل از طرح این موضوع بهتر است با موضوع تصرف عدوانی و ملک مشاع آشنا شویم. تصرف عدوانی یعنی شخصی مال غیرمنقول از جمله زمین، خانه و باغ را بدون رضایت مالک یا متصرف آن با استفاده از زور و اجبار غصب دیگری از تصرف او خارج کند.

ملک مشاع هم به اموالی هستند که دو یا چند نفر در آن شریک هستند همه نسبت بخ سهم خود مالک مال می باشند. که این نحوه از اشاعه می تواند یا به ‌صورت قهری باشد مانند زمانی که فردی فوت کرده و ملک وی به‌صورت مشاع به ورثه‌اش تعلق می‌گیرد. و یا ارادی باشد؛ مثل زمانی که دو یا چند نفر اقدام به خریداری یک ملکی کرده و به هر یک مقدار و نسبتی از آن مال تعلق خواهد گرفت.

پس  تصرف عدوانی ملک مشاع زمانی رخ می‌دهد که شخصی بر این مال مشاع بدون اجازه شرکاء و به‌ صورت غیر قانونی مسلط شود. که این تصرف می تواند توسط یکی از شرکای مال مشاع بوده و یا فردی غریبه ادعای مالکیت داشته باشد.

جرم تصرف عدوانی مشاعی به چه صورت می باشد؟

سوالی مهمی که وجود دارد این است که نحوه شکایت در تصرف عدوانی در صورتی که یکی از شرکا بدون اذن دیگر شرکا یا به زور و غلبه اقدام به تصرف عدوانی کند یا شخص ثالثی اقدام به این امر نماید جرم هریک از این افراد مشابه می باشد؟ یا نحوه طرح شکایت از این افراد هم به صورت جزایی یا حقوقی وجود دارد؟ برای پاسخ به این سوالات باید به تفکیک تصرف عدوانی ملک مشاع ، توسط شریک ملک و شخص ثالث صورت گیرد .

برای پاسخ به این سوال باید ابتدا به بررسی رای وحدت رویه دیوان عالی کشور تصرف عدوانی در ملک مشاع بپردازیم.مطابق این رای وحدت رویه : هر چند تصرفات یک شریک در مال مشترک ، بدون اذن سایر شرکا جایز نیست ، اما تصرفات وی ، فاقد وصف کیفری است ؛ یعنی نمی توان شریک را به خاطر جرم تصرف عدوانی در ملک مشاع ، مجازات نمود .پس شکایت کیفری در خصوص تصرف عدوانی صرفا زمانی قابل قبول است که متصرف عدوانی شخص ثالثی غیر از شرکای ملک مشاع باشد. بنابراین باتوجه به رای وحدت رویه دیوان عالی کشور، فقط در شرایطی که ملک مشاع توسط شخص دیگری تصرف شود این اقدام جرم بوده و پیگرد کیفری دارد. طبق قانون تصرف عدوانی ملک مشاع توسط یکی از شرکای مال مشاع پیگیرد حقوقی دارد و در دادگاه های حقوقی به آن رسیدگی می گردد.

مجازات تصرف عدوانی ملک مشاع

. مطابق ماده 690 قانون مجازات اسلامی “هرکسی اقدام به هرگونه تصرف عدوانی در اموال غیرمنقول دیگران اعم از مشاع یا مفروز انجام دهد مجرم بوده و مجازات دارد. مجازات آن حبس از 1 ماه تا 1 سال خواهد بود. این مجازات باتوجه به قانون کاهش مجازات های تعزیری به 15 روز تا 6 ماه کاهش پیدا کرده است. البته باید خاطر نشان کرد که همانطور که ذکر شد جرم تصرف عدوانی زمانی محقق شده است که از طرف شخص ثالث صورت گیرد.

مرجع صالح برای تصرف عدوانی کجاست؟

از انجا که جرم تصرف عدوانی ملک مشاع درجه 7 می باشد،به صورت مستقیم در دادگاه رسیدگی شود. پس نیازی به مراجعه به دادسرا نیست و جهت طرح شکایت باید مستقیما در دادگاه طرح گردد. 

مدارک لازم جهت طرح شکایت تصرف عدوانی مشاعی چیست؟

برای طرح شکایت پرونده باید شرکای ملک مشاع سند رسمی ارائه دهند، در غیر این صورت می توانند با ارائه سند عادی اقدام به شکایت از متصرف نمایند.

تصرف عدوانی در ملک مشاع بدون اجازه شریک

سوالی که ممکن است به وجود آید این است که وقتی یکی از شرکا بدون اذن سایر شرکا اقدام به تصرف در ملک مشاع نماید چی می شود کرد.از آنجایی که می توان این وضعیت را نوعی تصرف عدوانی در نظر گرفت ولی با توجه به رای وحدت رویه دیوان عالی کشور در این مورد بزه تصرف عدوانی رخ نداده است و تنها راه حل موجود طرح ارائه دادخواست و پیگیری آن از طریق دادگاه های حقوقی ، جهت رفع تصرف عدوانی را تمی باشد.

تصرف عدوانی ملک ورثه ای توسط یکی از ورثه به چه صورت است؟

در جواب این سوال باید گفت این نوع خود یکی از انواع تصرف عدوانی مشاعی توسط شریک می باشد.پس مانند تصرف عدوانی در ملک مشاع بدون اجازه شریک ، فاقد مجازات کیفری می باشد. و برای حل این مشکل ، یا باید تقاضای افراز یا تقسیم اموال مشاع را پس از درخواست انحصار وراثت پیگیری کرد و یا اینکه با استفاده از طرح دعوای تصرف عدوانی حقوقی ، رفع تصرف وارث متصرف را درخواست نمود .

در پایان باید اشاره نمود که امور ملکی با توجه به داشتن نکات پیچیده و تخصصی بودن امر حقوقی، در بسیاری از موارد و همچنین دعاوی رفع تصرف نیلز به بهره گیری از مشاوران حقوقی و الخصوص وکیل مجرب ملکی می باشد.سایت حقوق وکیل می خوام این امکان را فراهم نموده که با بهره گیری از مشاوران و وکلای مجرب با کمترین هزینه در زمان مطلوب به نتیجه دلخواه خود برسید.