امروزه چک یکی از مهم ترین اسناد تجاری است که توجه به پرداخت آن در موعد مقرر اهمیت زیادی دارد . در بعضی موارد ممکن است قبل از سر رسید موعد پرداخت چک ، صادر کننده آن فوت می کند تکلیف چک چه می شود. در ادامه وکیل حقوقی کیفری سایت حقوقی وکیل میخوام در این مقاله به بررسی این مهم می پردازیم.

 

تکلیف چک برگشتی متوفی چیست؟

اگر فردی در زمان حیات خود چکی را صادر نموده باشد و تاریخ صدور آن قبل از تاریخ فوتش باشد ، طلبی که دارنده چک دارد تبدیل به طلب حال خواهد شد .

مطابق با ماده 311 قانون تجارت :

"اگر موجودی حساب متوفی کافی باشد ، بانک ها حق ندارند از تامین وجه چک و پاس کردن آن خودداری نمایند".

با استناد به همین ماده اگر متوفی حساب بانکی خالی داشته باشد و دارای اموالی باشد ، در این صورت ورثه ملزم به پرداخت مبلغ چک از اموال متوفی خواهند بود. اما اگر از متوفی مالی معرفی نشده باشد یا متوفی دارای اموالی نباشد ، ورثه هیچ تکلیفی به پرداخت ندارند.

بر طبق ماده 231 قانون امور حسبی :

"در مواردی که زمان تاریخ انقضای چک برای بعد از زمان فوت متوفی باشد ، بانک باید وجه چک را به روز نموده و آن را به فرد دارنده چک پرداخت نماید".

مطابق با ماده 311 قانون تجارت نیز بانک ها موظف می باشند در صورت وجود موجودی در حساب متوفی وجه چک را به دارنده پرداخت کنند.

اگر صادر کننده چک قبل از وصول وجه آن فوت نماید تکلیف چیست ؟

در این صورت دو حالت رخ خواهد داد که شامل :

  حالت اول

در این حالت ورثه شخص متوفی با مراجعه به بانک فوت او را اعلام می نمایند. بانک پس از اطلاع از فوت ، تمامی حساب های متوفی را مسدود خواهد کرد. بنابراین چک در این حالت غیر قابل پرداخت است و موجودی حساب نیز به ورثه تعلق خواهد گرفت .

حالت دوم

 در این حالت بانک از فوت صادر کننده چک مطلع نبوده و حساب او را مسدود نمی کند بنا براین می توان به راحتی وجه چک خود را نقد نمود.

وظیفه بانک در قبال چکی که صادر کننده آن فوت نموده چیست؟

در صورتیکه بانک از فوت صادر کننده چک اطلاعی نداشته باشد در قبال چک وظیفه خاصی ندارد . اما اگر حساب مسدود باشد بانک نمی تواند چک را نقد کرده یا پرداخت نماید . در این حالت بانک در صورتی می تواند نسبت به پرداخت چک اقدام نماید که اموری از قبیل انحصار وراثت ، تعیین ورثه و بررسی اموال متوفی انجام نشده باشد .

به استناد ماده 231 قانون امور حسبی :

"بدهی های مدت دار متوفی بعداز فوت او حال خواهد شد و بانک باید قبل از تاریخ سررسید وجه چک را به دارنده چک پرداخت نماید . از طرفی هم به موجب ماده 311 قانون تجارت ، پرداخت چک نباید وعده داشته باشد و بانک ها موظف هستند در صورت داشتن موجودی کافی در حساب متوفی ، وجه چک را پرداخت نمایند".

آیا می توان وجه چک را از وراث مطالبه کرد ؟

وصول چک متوفی ، با توجه به قانون امور حسبی و قانون تجارت ، بدون مراجعه به دادگاه امکان پذیر می باشد . در این صورت طرح دعوای مطالبه وجه چک و درخواست صدور قرار تامین خواسته برای توقیف وجه چک در بانک بهترین راهکاری است که می توان در کوتاهترین زمان ممکن وجه چک را دریافت نمود .

دادخواست مطالبه وجه چک بعد از فوت صاحب حساب ، به طرفیت ورثه متوفی به دادگاه تقدیم خواهد شد . اگر گواهی انحصار وراثت نداشته باشند ، می توان از اداره ثبت احوال نسبت به درخواست استعلام از طریق دادگاه یا شورای حل اختلاف اخرین محل اقامت متوفی اقدام نمود .

لزوم استفاده از وکیل در دعاوی مربوط به چک

دعاویی مربوط به چک به دلیل برخی مسائل مانند نیاز به رعایت برخی مواعد یا مهلت های خاص خود جهت اینکه چک قابلیت دعاوی تجاری خود را حفظ نماید. از پیچیدگی خاصی برخوردار می باشد. لذا توصیه می شود که هم از جهت نیاز به دانش حقوقی، و هم از جهت راحتی و آسایش حتما از وکلای خبره در این زمینه بهره برده شود و از مشاوره حقوقی آن ها استفاده کنید. سایت حقوقی وکیل میخوام با دارا بودن وکلای خبره در زمینه دعاوی حقوقی می تواند کمک فراوانی به شما در این زمینه نماید.