سرقفلی که برخی از آن به دلیل برخی مشابهتا حق کسب و پیشه نیز یا تجارت یاد می کنند. یکی از مرسوم ترین اصطلاحات رایج در خرید و فروش و یا اجاره املاک تجاری می باشد. اما به دلیل پیچیدگی که این اصطلاح دارد گاهی افراد تفاوت آنرا با مالکیت به خوبی از هم تشخیص نمی دهند.بنابراین شناخت تفاوتهای سرقفلی و مالکیت ضروری می نماید. در این مقاله وکیل ملکی سایت وکیل می خوام به تفاوتهای سرقفلی و مالکیت می پردازیم.
حق مالکیت چیست
قانون مدنی در ماده ۳۰ بیان می‌کند: “هر مالکی نسبت به مایملک خود حق هرگونه تصرف و انتفاع دارد،مگر در مواردی که قانون استثناء کرده باشد.” پس طبق قانون حق مالکیت حقی است که فرد نسبت به مایملک خود دارد به جز مواردی که قانون استثنا نموده است.
پس به بیان ساده مالک می تواند هرگونه بهره‌برداری داشته باشد، اعم از اینکه حق استفاده منفعت مال یا کل مال را به دیگری واگذار کرده یا منتقل کند. در طول فرآیند فروش یا انتقال مال یا ملک، فرد مالکیت دارایی را از خودش سلب کرده و آن را به فرد دیگری منتقل می‌کند؛ بنابراین پس از تکمیل مراحل انتقال یا فروش، دیگر مالک اولیه نمی‌تواند نسبت به دارایی تملک اقدام کند.
حق سرقفلی چیست
سرقفلی که در سال 1376 در قانون پیشبینی گردید مبحث سرقفلی برای نخستین بار در سال ۱۳۷۶ مطرح شد و قبل از آن به جای عبارت سرقفلی از حق کسب و پیشه کار استفاده می‌شده است. ، مبلغی که مستأجر در ابتدای اجاره نمودن محل تجاری علاوه بر اجاره بها، به مالک می پردازد. در مواردی که به موجب قرارداد اجاره محل تجاری، حق واگذاری به دیگری از مستاجر سلب نشده باشد، مستاجر اول می تواند مبلغ سرقفلی را از مستاجر دوم، دریافت کند. پس به بیان ساده حقی که مستاجر یا فروشنده جهت تقدم در اجاره محل یا ملک و ادامه فعالیت و تجارت در محل مورد نظر خود دارد، می باشد.
تفاوت حق مالکیت و سرقفلی
ما می توانیم تفاوت این دو را از حیث،1- منشا ایجاد حق 2- از حیث امتیازات قانونی که، برای صاحب حق دارد3- از حیث ماهیت ،بررسی کنیم.
تفاوت بین مالکیت و سرقفلی از حیث منشا ایجاد حق
منشا ایجاد حق سرقفلی، قانون موجر و مستاجر ۷۶ و ناشی از اراده طرفین می باشد. برابر با ماده ۶ قانون فوق الذکر بوده حق سرقفلی در ازای پرداخت مبلغی از جانب مستاجری که به موجب عقد اجاره، قراردادی فی مابین او و موجر منعقد شده است به وجود آمده است.
نکته قابل توجه این است که امتیاز سرقفلی به موجب عقد اجاره یک ملک تجاری،برای مستاجر ایجاد می شود.و منافع اجاره به مستاجر انتقال می یابد نه ملک تجاری، یعنی صاحب عین، مالک مال است این دقیقا همان تفکیک و فرق مالکیت و سرقفلی می باشد.
تفاوت بین مالکیت و سرقفلی، از حیث، امتیازات قانونی
حق مالکیت همانطور که ذکر گردید، یک حق انحصاری و اختصاصی بوده یعنی کسی نمی تواند حقی که برای مالک مال به وجود آمده را از او سلب کند مگر به موجب قانون. یعنی مالک حق هر گونه بهره برداری از عین و منافع آن را دارد و می تواند هر گونه دخل و تصرفی در ملک بنماید.مگر مواردی محدود بنا به قانون.
حق سرقفلی درست است که این امتیاز را برای مستاجر دارد که با وجود شهرت در حرفه خود و به ارزش سرقفلی بیافزاید، اما عین ملک تجاری متعلق به مالک است، و او از حق کاملی که به حق مالکیت اختصاص داده شده بود برخوردار نمی باشد.
پس مالکیت به عین مال یا منافع آن تعلق دارد، اما سرقفلی تنها به منافع مال مربوط است.
تفاوت بین مالکیت و سرقفلی از حیث ماهیت
سرقفلی مختص به املاک تجاری می باشد. یعنی وقتی صحبت از سرقفلی می شود، حتماً باید در مورد یک ملک تجاری صحبت شود؛ زیرا سرقفلی تنها به املاک تجاری تعلق می‌گیرد. در صورتی که مالکیت می‌‌تواند متعلق به املاک تجاری و املاک مسکونی باشد.
سخن پایانی
در پایان باید به این نکته اشاره نمود که عدم شناخت تفاوتهای مالکیت و سرقفلی منجر به ایجاد دعاوی پیچیده بی شمار حقوقی می گردد. که بی اطلاعی افراد از قوانین به اضافه شدن روند دادرسی می افزاید.
وکلای متخصص ملکی سایت وکیل می خوام که در زمینه وکالت سرقفلی آشنایی کاملی دارند. می توانند مشکلات حقوقی شما را در زمینه سرقفلی و مسائل ملکی در زمان کوتاه به نتیجه برسانند
