در صورتی که مرد خواهان طلاق باشد (طلاق توافقی نباشد) و چنانچه شرط نصف شدن اموال یا تصنیف اموال امضا شده باشد، نصف اموال مرد در طلاق باید به زن داده شود. در این نوشتار به طور مفصل درباره قوانین مربوط به تصنیف اموال زوج در طلاق خواهیم پرداخت.
شرط تصنیف اموال در طلاق به درخواست مرد
یکی از قوانینی که در حمایت از حقوق زنان طراحی شده است این است که شرط اشتراک در دارایی زوج یا نصف شدن دارایی مرد یا همان تصنیف اموال زوج است.
طبق شرط تصنیف اموال زوج در صورتی که طلاق بنا به درخواست زوج باشد و زن تمایلی به این کار نداشته باشد و همچنین طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق زوج به دلیل تخلفات زن از وظایف همسری یا مشکل رفتاری وی نباشد، نصف اموال مرد در طلاق به زوجه منتقل می‌شود.
در چه صورت نصف اموال مرد در طلاق به زن تعلق می‌گیرد؟
یکی از شروط ضمن عقدی که از سال 1360 اجرایی شد و در سند ازدواج درج شده است، شرطی تحت عنوان "تصنیف اموال زوج پس از طلاق" است. بر اساس این شرط در صورتی که شرایط قانونی وجود داشته باشد نصف اموال مرد به زن تعلق می‌گیرد. شرط تصنیف اموال مرد پس از طلاق به موجب شرط ضمن عقد درج شده در سند ازدواج به شرح زیر است:
"ضمن عقد ازدواج زوج شرط می‌نماید در صورتی‌که طلاق به درخواست زن نباشد و طبق تشخیص مقام قضایی طلاق به دلیل تخلف زوجه از وظایف همسرداری یا سوء رفتار وی نباشد، مرد موظف است که نصف اموال خود را که در ایام زناشویی با وی به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض به زن منتقل نماید."
بر اساس این قانون، از جمله شرایط تصنیف اموال زوج به زوجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورتی نصف اموال مرد در طلاق به زوجه تعقل می‌گیرد که درخواست طلاق از طرف مرد باشد و دلیل طلاق از طرف زوج به دلیل عدم تکمین زن، سوء معاشرت و یا سوء رفتار وی نباشد.
- اموالی مشمول شرط تصنیف اموال و دارایی مرد پس از طلاق قرار می‌گیرد که زوج در طول زندگی زناشویی با زوجه مدنظر آنها را به دست آورده باشد؛ بنابراین در صورتی که مرد قبل از ازدواج هرگونه دارایی یا اموالی داشته باشد نصف آن به زن تعلق نمی‌گیرد.
- میزان اموالی که پس از تعلق به زوجه تعلق می‌گیرد، حتما نصف اموال مرد نیست. دادگاه ممکن است تشخیص دهد که یک سوم یا حتی یک چهارم اموال به زن تعلق گیرد.
میزان شرط تنصیف اموال
با توجه به اینکه در شرط تصنیف اموال تا نصف دارایی آمده است اما شرایط زیر می‌توانند در تصمیم قاضی در تعیین میزان شرط تصنیف دارایی تاثیرگذار باشد:
- وضعیت مالی مرد
- وضعیت مالی زوجه در هنگام طلاق
- سال‌های زندگی مشترک
- میزان مهریه و اینکه تا چه حد از مهریه را زوجه بتواند دریافت کند.
- سن زن و شوهر و وضعیت جسمانی آنها
- بررسی اینکه آیا مرد در ایام زوجیت مالی را به زن خود داده است یا خیر.
تنصیف اموال زوج در طلاق توافقی
در بخش قبل به طور مفصل درباره تقسیم اموال مرد در طلاق و شرایط آن صحبت کردیم؛ اما سوالی که بسیار رایج است این است که شرط تصنیف اموال زوج در طلاق توافقی چیست؟ یعنی اگر طلاق به درخواست و توافق زن و مرد باشد آیا باز هم نصف اموال مرد پس از طلاق به زن تعلق می‌گیرد؟
در پاسخ به این سوال طبق قانونی که در ابتدا گفتیم تنها هنگامی نصف اموال مرد به زن تعلق می‌گیرد که طلاق از طرف زوج باشد باشد یا علت طلاق از طرف زوج به دلیل عدم تمکین یا سوء رفتار زوجه نباشد؛ بنابراین نصف اموال مرد در طلاق توافقی به زن تعلق نمی‌گیرد.
البته براساس مقررات مربوط به طلاق توافقی، زوجین می‌توانند حین توافق برای جدایی هر شرطی را در توافق‌نامه بگنجانند؛ بنابراین زن و مرد می‌توانند شرط کنند که نصف اموال مرد به زن تعلق گیرد. در غیر این صورت دادگاه در زمان رسیدگی به تقاضای طلاق مرد، زوج را مجبور به پرداخت نصف اموال به زوجه نمی‌کند و صرفا همان توافقی که بین زوجین بوده است عملی می‌شود.
سوالات متداول
آیا شرط تقسیم اموال مرد در طلاق توافقی وجود دارد؟
خیر به لحاظ قانونی شرط تقسیم اموال مرد تنها در صورتی است که طلاق از طرف زوج باشد. تنها در صورتی‌که زن و مرد توافق کنند که در زمان طلاق نصف اموال مرد به زن منتقل شود این شرط عملی می‌شود که پیشتر درباره این موضوع صحبت کردیم.
شرایط تصنیف اموال در طلاق چیست؟
برای تصنیف اموال مرد در طلاق می‌بایست طلاق از طرف مرد باشد و تخلفی از سوی زن در وظایف زناشویی و مشکلی در رفتار و معاشرت زوجه نباشد.
آیا شرط تصنیف اموال مرد شامل نصف اموال وی می‌شود؟
خیر، در این شرط قید شده است که تا نصف اموال مرد به زن منتقل شود و بررسی این موضوع به نظر دادگاه بستگی دارد و در صورتی که قاضی تشخیص دهد ممکن است یک سوم یا حتی یک چهارم دارایی به زوجه تعلق گیرد. همچنین تنها اموالی شامل این شرط می‌شوند که مرد پس از ازدواج به زوجه به دست آورده است.
